Budzisz się rano i mierzysz poziom cukru we krwi przed śniadaniem. I jest wysoki. Wyższy niż zazwyczaj rano. Co się dzieje? Powody mogą być dwa. Zarówno zjawisko brzasku jak i efekt Somogyi mogą podnieść rano stężenie glukozy we krwi na czczo, ale z różnych powodów.
Obydwa zjawiska są bardzo podobne w niektórych aspektach i ma to związek z hormonami, które powodują, że z wątroby do krwioobiegu uwalniana jest glukoza podczas snu. Różnicą jest przyczyna, dla której te hormony są uwalniane.
Efekt Somogyi jest spowodowany zbyt dużą ilością insuliny we krwi w czasie nocy. Może się tak zdarzyć u osób, które przyjmują insuliny długo-działające, ale także może się to przydarzyć, jeśli nie zjadło się przekąski przed snem. Poziom cukru we krwi spada, kiedy śpisz, a organizm uwalnia hormony, aby się temu spadkowi przeciwstawić. Efekt? Budzisz się z wyższym cukrem niż byś chciał.
Zjawisko brzasku zdarza się w czasie nocy: wydzielane są hormony, które powodują uwolnienie glukozy z wątroby. Jeżeli w organizmie nie ma wystarczającej ilości insuliny, aby się temu przeciwstawić, poziom glukozy we krwi rośnie w nocy, co skutkuje wysokimi odczytami na glukometrze rano.
Jak to rozróżnić?
- Jedynym sposobem, aby się upewnić co tak naprawdę jest powodem wysokiego poziomu cukru we krwi rano jest budzenie się kilka nocy z rzędu między godziną drugą a trzecią i sprawdzenie poziomu cukru. Jeśli jest niski o tej porze, może to oznaczać efekt Somogyi. Jeżeli jest normalny lub wysoki, winowajcą może być zjawisko brzasku.
Co zrobić, aby temu przeciwdziałać?
- Upewnij się, że przed położeniem się spać zjadasz posiłek składający się z większej ilości białek niż węglowodanów.
- Porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem. Być może zmieni on leki lub dawkę insuliny.
Dodatkowe sposoby, aby zwalczyć zjawisko brzasku:
- Ćwiczenia fizyczne wieczorem mogą sprawić, że poranne poziomy cukru we krwi będą lepsze.
- Zjedz śniadanie, nawet jeśli masz wysoki cukier. Zjedzenie czegoś tak naprawdę zatrzyma cały proces zjawiska brzasku i sprawi, że poziom cukru powróci do normalności.
Źródło: diabetes.about.com, zdjęcia: stock/xchng.
Ten artykuł byłby bardzo przydatny moim rodzicom około 20 lat temu. Nie było wtedy informacji na temat zjawiska brzasku, a ja bardzo często budziłam się rano z wysokim cukrem. I nikt nie potrafił tego wyjaśnić. Być może są osoby, które zauważają coś takiego u siebie lub swoich słodkich dzieci. Pompa insulinowa cudownie radzi sobie ze zjawiskiem brzasku, pod warunkiem, że dobrze zostanie ustawiona baza na noc. No ale przecież, mimo że stronka to pompiarze.pl, z pewnością wśród czytelników dużo jest osób, które stosują peny i spotykają się ze zjawiskiem brzasku czy efektem Somogyi.
Pozdrawiam serdecznie! Monika Szurdyga
Jeśli ktoś z was jest na penach to proponuję zainwestować w analog długodziałający. Dla porównania ze zwykłą N-ką lub Insulatardem, daje super cukry rano i nie ma konieczności zjedzenia przekąski przed snem. Osobiście u mnie lepiej sprawdził się Lantus w porównaniu z Levemirem.
W przyszłym roku mam testować insulinę stosowaną na błony śluzowe policzka. Ciekawe na ile się to sprawdzi. Jak pewnie wiecie insulina wziewna niezbyt dobrze zaprezentowała się w testach.
A tak trochę mniej w temacie to szkoda, że w Polsce nie przyjął się DiaPort (dla niewtajemniczonych implant stałego „wkłucia” do jamy otrzewnowej). Tak sobie insulina leci to wątroby 🙂 i nie mamy jej strat związanych z krążeniem po ciele, jak to jest przy zastrzyku podskórnym….rozmarzyłam się…a ponoć DiaPort we Francji się przyjął.
To jakieś chore. Cukier w nocy za niski, za wysoki i normalny to źle(jak wynika z tekstu)? To jaki ma być cukier w nocy?
Cukier w nocy ma być normalny ;). Autor odnosi się wyłącznie do stężeń, które badamy przy pojawiających się porannie hiperglikemiach, w celu określenia z jakim zjawiskiem mamy do czynienia, nigdzie nie jest napisane że samotny wynik jest nieprawidłowy.