W dzisiejszym odcinku kontynuujemy dalszy ciąg artykułu o uczuciach towarzyszących chorym na cukrzycę. W przyszłości chcielibyśmy zająć się szerzej tym tematem tym bardziej, że nasz koleżanka-psycholożka Magda robi karierę pomagając cukrzykom i trzeba ja namówić na pisanie kiedy jeszcze ma czas 🙂
Strach/lęk
Zdiagnozowanie cukrzycy zazwyczaj wywołuje w rodzicach i dzieciach strach. Są to obawy o przyszłość, możliwe powikłania. Rodzice często boją się rosnącej odpowiedzialności i poradzenia sobie z codziennymi obowiązkami związanymi z cukrzycą. Dla wielu rodziców cukrzyca jest również poważnym obciążeniem finansowym, a konieczność połączenia pracy zawodowej z nowymi zadaniami może być początkowo trudna.
Lęki towarzyszące dzieciom mogą zmieniać się w zależności od wieku. Młodsze dzieci boją się przede wszystkim bólu związanego z badaniem poziomu cukru i zastrzykami. Starsze dzieci obawiają się odrzucenia ze strony rówieśników. U młodzieży często są to lęki związane ze znalezieniem chłopaka/dziewczyny, który zrozumie ich potrzeby oraz z przyszłością.
Wielu rodzicom i dzieciom całymi latami towarzyszy lęk przed hipoglikemią i obawa przed zostawieniem dziecka samego lub
pod opieką innych osób. Szkoła i nauczyciele powinni wyjść naprzeciw tym obawom. Dobra współpraca z rodziną ucznia, wykazanie zrozumienia dla jego potrzeb i rzetelne zdobywanie wiedzy powinno pomóc w pokonaniu wielu z tych lęków.
Smutek
Smutek po diagnozie jest stanem naturalnym. Czasowe obniżenia nastroju towarzyszą wszystkim ludziom, a u młodych diabetyków mogą być związane z obawami towarzyszącymi chorobie. Jeżeli jednak zauważysz u ucznia przedłużające się stany depresyjne, koniecznie powinieneś porozmawiać o tym z rodzicami i zalecić kontakt ze specjalistą
Gniew/złość
Złość jest również naturalnym uczuciem towarzyszącym „świeżym” diabetykom, ale także pojawiającym się na innych etapach choroby, zwłaszcza w okresie dojrzewania.
Chorzy zadają sobie wtedy pytania: „Dlaczego ja?”, „Nie chcę tego robić!”.
Rodzice również mogą doświadczać gniewu: „Dlaczego to spotkało moje dziecko?”.
Złość mogą wywoływać również problemy w kontakcie ze szkołą, poczucie niezrozumienia potrzeb dziecka.
Wyparcie
W przypadku problemów niektóre osoby bagatelizują ich znaczenie lub udają, że sytuacja nie dotyczy ich albo że problem
wcale nie zaistniał. Młodzi diabetycy nie chcą czuć się wyróżniani z grupy, otaczani nadmierną opieką lub po prostu „inni”. Boją się, że będą postrzegani przez pryzmat choroby. Mogą również chcieć prowadzić „normalne” życie, a negowanie choroby ma im w tym pomóc. Może to jednak negatywnie wpłynąć na przebieg leczenia, a przedłużające się zaniedbania, wynikające z braku systematycznej samokontroli, mogą doprowadzić do komplikacji.
Poczucie winy
– Muszę być zły, skoro zachorowałem – myślą niektórzy młodzi diabetycy.
– To moja wina, źle dbałam/dbałem o dziecko – obwiniają się ich rodzice.
W wielu środowiskach pokutuje przekonanie, że choroba może być karą za winy, za złe zachowanie. Dlatego nigdy nie należy łączyć mówienia na temat choroby z wartościującymi ocenami – wyniki nie powinny być „dobre” albo „złe”. Nie należy również wpędzać dziecka w poczucie winy z powodu zjedzenia np. słodyczy, na które miało wielką ochotę, a wszyscy jego koledzy jedli.
Szkoła powinna wyjść naprzeciw tym obawom i lękom. Uczniowie z cukrzycą mają równe prawo dostępu do edukacji jak ich zdrowi rówieśnicy. Obowiązkiem placówek oświatowych jest również zapewnienie im poczucia bezpieczeństwa i właściwej opieki. Dzięki prawidłowemu leczeniu i opiece mogą funkcjonować tak samo jak inne dzieci. Indywidualny tok nauczania, proponowany przez niektóre szkoły, nie jest właściwym rozwiązaniem dla dziecka z cukrzycą, jeżeli nie występują inne problemy zdrowotne, uniemożliwiające edukację w warunkach szkolnych.
Właściwe zrozumienie tych negatywnych emocji, które mogą pojawić się w przypadku cukrzycy ze strony grona pedagogicznego jest niezmiernie ważne. Pozwala to na ułatwienie dziecku funkcjonowania w środowisku szkolnym i poprawę
jego kontaktu z rówieśnikami. Niektóre z tych emocji mogą również pojawić się u nauczycieli w związku z obawami przed
niesprostaniem zadaniu, które przed nimi stanęło. Rozpoznanie u siebie takich emocji pozwoli na wyeliminowanie zachowań,
które mogą stanowić zagrożenie dla dziecka, jakie zostało powierzone Państwa opiece.
W następnym odcinku, kolejny artykuł z serii: Problemy psychologiczne: Możliwe odczucia nauczycieli
Dwumiesięcznik „Pen” jest dostępny w:
- oddziałach i kołach PSD
kołach TPD (Towarzystwo Przyjaciół Dzieci)
w aptekach (zaopatrywanych przez Torfarm i PGF)
w Empikach
u regionalnych przedstawicieli firm farmaceutycznych
Dodaj komentarz